[55] Grudzień 2023: ciemny, mokry, ciepły

Grudzień 2023 roku sprawił gorzki zawód wielbicielom tzw. „prawdziwej zimy”, z utęsknieniem co roku z nastaniem pory zimowej wyglądającym trzaskających mrozów i potężnych zasp śnieżnych, co „kiedyś” (ponoć) były u nas normą. Średnia temperatura pierwszej dekady miesiąca wyniosła -3,2°C (średnia dla XXI wieku to 0,0°C), na południu kraju spadło nawet sporo śniegu, w Warszawie skromniej (max pokrywa 8 cm, ale zawsze coś), a całodobowy mróz utrzymywał się codziennie dokładnie od 1 do 10 grudnia. Rozbudzając nadzieję na trwałość takiego stanu rzeczy. Nic z tego. Ocieplenie Klimatyczne szybko się obudziło i wyraźnie rozeźlone taką zimną bezczelnością, zareagowało z całą mocą: Tśr drugiej dekady podskoczyła do 4,3°C (+4,4 st. wobec normy), a trzeciej 4,0°C (+3,6 st.). W okresie 2001-2023 tylko w jednym roku (2015, 4,6°C) okres ostatnich 21 dni grudnia jest cieplejszy niż w roku 2023 (4,1°C). Grudzień w podsumowaniu zapisał się jako zdecydowanie ciepły!

Barometr średni miesięczny do poziomu morza sprowadzony wynosi 1011,3 hPa, jest więc niski, najniższy od roku 2010, a od przeciętnego mniejszy o 6,2 hPa; zdecydowanie dominowały układy niżowe (ostatnio jest moda na nazywanie ich „cyklonami”), tylko w dniach 4-9 i 15-19 ciśnienie było wysokie. Sięgnęło najwyżej w dniu 16 (1032,8 hPa, o 4,2 hPa poniżej normalnego dla tego parametru); najniżej spadło 22-ego (979,9 hPa, ogólnie najniższe od stycznia 2015 roku, a dla grudnia – od 2005). Szczególnie niskie ciśnienie wystąpiło w dniach 22-26.

Średnia temperatura grudnia to 1,8°C; jest o 2 stopnie wyższa od wartości aktualnego 30-letniego okresu referencyjnego (1991-2020) i o 0,4 st. powyżej górnej granicy tejże normy. Średnia Tmax wyniosła 3,6°C (+1,7° wobec normalnej), Tmin -0,1°C (+2,3°C). Najcieplejsze dni: 26, 30 (średni ciepłostan 7,5°C); najzimniejszy zaś 5 (-5,6°C). Maximum absolutne 10,4°C (dnia 25, +1,0° wobec średniego wieloletniego), minimum -8,7°C (5, +3,0°).

Wilgotność względna średnia miesięczna – biorąc 100% za maximum, czyli zupełne nasycenie powietrza parą wodną – wynosi 86,9%, jest więc o 1,9 punktu procentowego niższa od normalnej (do czego przyczyniły się zapewne wysokie temperatury po 10-tym dniu). Najwilgotniejszy dzień: 12 (średnia dobowa wilgotność 97,0%), najsuchszy: 22 (74,4%). Mgły i zamglenia były w tym miesiącu częste, wyróżniły się w tej kategorii dni 1, 7, 12, 13, 16. Trzeba atoli zaznaczyć, że z wyjątkiem jednego dnia (5) cały trzytygodniowy okres 1-21 był ogólnie mglisty, ciemny, niemal kompletnie bezsłoneczny.

Dni parne (średnia dobowa temperatura punktu rosy ≥16,0°C) nie występują u nas w grudniu. Średnia wartość TPR dla całego miesiąca to -0,8°C (+1,6° wobec normalnej).

Stan nieba: dni całkiem/prawie bezchmurnych 0, pogodnych 0, umiarkowanie chmurnych 5, chmurnych 19, całkowicie zachmurzonych 7. (Trzeba pamiętać, że te dane dotyczą średniego zachmurzenia całodobowego; jeden dzień (5) w porze dziennej był pogodny, zapewniając dużo słońca). Średnie zachmurzenie nieboskłonu wynosi 88% (normalne 78%), miesiąc ten jest więc bardzo pochmurny, nawet jak na standardy grudnia (normalnie najmniej pogodnego miesiąca roku). Usłonecznienie grudnia (17,1 godzin wg własnego obliczenia) stanowi 8% możliwego (normalne 14%) oraz 60% przeciętnego; to był bardzo ciemny miesiąc, choć warto zauważyć, że rok wcześniej (2022) grudzień był jeszcze mniej słoneczny.

Suma opadu atmosferycznego jest bardzo wysoka i wynosi 61,9 mm, czyli aż 170% przeciętnej; zbliżone wartości ma tegoroczny listopad. Największy opad dobowy: 10,2 mm (21). Dni z opadem było dużo, bo 23 (przeciętnie bywa 15). W dniach 9-26 (aż 18 kolejnych dni) opad notowano codziennie, co się rzadko zdarza. Dni z burzą (grzmotami) nie było. W dniu 25 podczas szkwału padały krupy lodowe (można je zakwalifikować jako grad).

Zsumowana pokrywa śnieżna w grudniu wynosi 52 cm (-9 wobec średniej wieloletniej); opad wynosi 9 cm (-1). Śnieg pokrywał ziemię w 11 dniach (+1); najwyższa pokrywa to 8 cm w dniu 10-ego (+1 wobec przeciętnej najwyższej dla tego miesiąca). W ogólności, parametry śniegowe grudnia 2023 roku można uznać za zbliżone do normalnych.

Średnia prędkość wiatru to 13,3 km/h (-1 wobec normalnej). Silniejszymi wiatrami odznaczyły się dni 22-26, gdy Warszawa była pod wpływem głębokich układów niżowych „Pia” i „Abdul”. Zwłaszcza ten pierwszy siał spustoszenie w Europie zachodniej, więc (jak zwykle przy takich okazjach) popularne media u nas straszyły, że to samo czeka m. in. naszą stolicę. Jednak najwyższa całodobowa średnia prędkość wiatru w dniu 23 (23,7 km/h) jest raczej skromna (normalna to 28,0 km/h), a najsilniejsze porywy nie sięgały 70 km/h; poważnych strat nie było.

W pierwszej, mroźnej dekadzie miesiąca dominowały wiatry z kierunków wschodnich; w pozostałej części miesiąca – dużo cieplejszej – panowały wiatry zachodnie i południowo-zachodnie, związane z intensywną cyrkulacją strefową, czyli napływem oceanicznych mas powietrza.

Średni stan wody wiślanej w grudniu (punkt pomiarowy Bulwary o godz. 6:00) to 192 cm, czyli zawiera się w strefie stanów średnich. Najwyższy stan 273 cm (dnia 18), najniższy 133 cm (6).

W zakresie średniej temperatury i sumy opadu atmosferycznego, najbardziej zbliżone do miesiąca roku 2023 są grudnie z lat 1912, 1985 i 1993.

VarsoviaKlimat.pl

*****

(Obliczenia parametrów meteorologicznych dokonane przez autora na jego odpowiedzialność, na podstawie danych obserwacyjnych IMGW-PIB ze stacji meteorologicznej na lotnisku międzynarodowym Okęcie i innych źródeł, a także obserwacji własnych. Obliczone parametry mogą się różnić od wartości oficjalnie publikowanych przez IMGW-PIB).