Przebieg temperatury kwietnia w okresie 1841-2024

Jak wskazuje linia trendu na poniższym wykresie (1), w ciągu ponad stulecia średnia temperatura kwietnia wzrosła w Warszawie z ok. 6,8°C do ok. 8,8°C, mamy więc do czynienia ze zmianą o około 2 stopnie, o ca 1 stopień mniejszą, niż dla marca. Najcieplejszy w tym okresie jest kwiecień 2018 (13,6°C), najzimniejszy – 1929 (2,7°C).
Ostatni jak do tej pory kwiecień z kategorii skrajnie chłodnych (Tśr<5,0°C) jest z roku 1958 (4,3°C), jednak zbliżony do tej strefy jest kwiecień 1997 (5,3°C). W XXI stuleciu stosunkowo chłodne kwietnie przypadają na lata 2017, 2021 i 2022. Zwłaszcza oba ostatnie zaskoczyły wielu obserwatorów, jednak wykres wskazuje, że aż do lat 1980-tych byłyby one oceniane jako normalne.
Wykres ukazuje również, że bardzo zimne kwietnie są dalej możliwe pomimo ocieplenia klimatycznego. Jednak niemal zimowe, takie jak z lat 1852, 1853 czy 1929, wydają się mało prawdopodobne. Pewnym zaskoczeniem dla wielu mogły być chłodne kwietnie lat 2021 i 2022 (oba po 7,2°C), atoli trzeba zauważyć, że aż do 30-lecia 1881-1910 większość okresów miała wartości zbliżone lub niższe.

Wykres 1.

Dane bazowe: OA-SMW-TNW-PIM-PIHM-IMGW/PIB. Seria homogeniczna. Opracowanie VarsoviaKlimat.pl.

Liczba dni zimnych (Tmax < 10,0°C) spada w kwietniu (wyk. 2). Do początków XX wieku ich liczby były wysokie, wahały się średnio od ok. 12 do 13-stu, a więc prawie połowa. Typowy kwiecień był miesiącem mocno chłodnym. W obecnym stuleciu ich średnia liczba spadła do około ośmiu.

Wykres 2.

Dane bazowe: OA-SMW-TNW-PIM-PIHM-IMGW/PIB. Seria homogeniczna. Opracowanie VarsoviaKlimat.pl.

Poniższy wykres (3) ukazuje zasadniczą zmianę proporcji między dniami zimnymi a łagodnymi/ciepłymi w kwietniu od połowy XIX stulecia, czyli od końca Małej Epoki Lodowej. Dni zimne dominowały do dekady 1901-1910, następnie w okresie 1911-1980 sytuacja była zmienna, a od dekady 1981-1990 już stale przeważają (w ujęciu dekadowym) dni z kategorii ciepłej.

Wykres 3.

Dni z przymrozkiem jest w kwietniu coraz mniej, a nocy z Tmin bezpiecznie ponad zerem – coraz więcej (wyk. 4). Od dekady 1981-1990 tych drugich jest więcej, a w obecnym stuleciu – zdecydowanie więcej.

Wykres 4.

Tegoroczny kwiecień zajął formalnie 11-ste miejsce w moim rankingu najcieplejszych. A tak naprawdę, ósme – ex aequo (11,2°C) z kwietniami lat 1821, 1831, 2011. Był więc (w podsumowaniu) bardzo, a właściwie skrajnie ciepły, a jednak nie wywołał odpowiadających temu faktowi emocji w dyskursie publicznym. Szybko się przyzwyczajamy do cieplejszego klimatu.

VarsoviaKlimat.pl