Czerwiec 2024 wobec normy termicznej 1971-2000

Można by odnieść wrażenie, że czerwiec 2024 nie wyróżnia się specjalnie w aspekcie termicznym. W końcu przez dłuższe okresy temperatura była umiarkowana, nie było wtedy gorąco. Pierwszy dzień gorący nastąpił dopiero 15-ego dnia. Według informacji z popularnych portali pogodowych, wiele osób narzekało wtedy, że temperatury 19-25 stopni są za niskie dla czerwca.
Tego rodzaju reakcje świadczą z jednej strony o tym, że krótka jest pogodowa pamięć (albo jest to niewiedza) tych co nie zdają sobie sprawy, że przez setki lat temperatury właśnie tego rzędu były dla czerwca czymś normalnym.
Na poniższych wykresach mamy porównanie dobowych temperatur maksymalnych i minimalnych okresu referencyjnego 1971-2000 z rokiem 2024. Ostatnie 30-lecie XX wieku wybrałem z tego powodu, że bliżej oddaje rzeczywistość termiczną minionych stuleci, niż czasy późniejsze obejmujące już lata XXI stulecia.
Jeszcze jedna uwaga: jeśli ktoś myśli, że wspomniane 30-lecie to zamierzchła przeszłość z którą nie ma sensu obecnej sytuacji porównywać, to warto takiej osobie zwrócić uwagę, że wg polskiej statystyki demograficznej (z 2022 roku) około 26% ludności kraju stanowią ludzie w wieku 60+, a więc co czwarty Polak pamięta cały ten okres z własnego doświadczenia.
Poniższy wykres (1) ukazuje, że wbrew częstym opiniom, rzekomo „chłodna” pierwsza połowa czerwca tylko w siedmiu dniach miała temperatury maksymalne niższe od normy 1971-2000, przy czym tylko w dwóch jest to różnica poważna (choć nie ekstremalna) – ponad trzech stopni (12-13 czerwca).
A druga połowa miesiąca? Norma okresu 1971-2000 została zdeklasowana.
Dla całego miesiąca średnia temperatura maksymalna czerwca tegorocznego to 25,4°C, podczas gdy dla porównywanego 30-lecia tylko 21,3°C.

Wykres 1.

Dane: PIHM / IMGW / IMGW-PIB. Opracowanie VarsoviaKlimat.pl.

Ciekawe, że linia trendu dla okresu 1971-2000 prawie nie ulega zmianie od początku do końca miesiąca, oscylując stale wokół 22 stopni Celsjusza. Inaczej w roku 2024, gdy ta linia dramatycznie rośnie od 21 stopni na początku czerwca, do niemal 30 stopni (!) pod jego koniec.
Drugi wykres ukazuje różnice temperatur maksymalnych wynikające z powyższej prezentacji. Od 14 do końca miesiąca wszystkie dni 2024 roku miały temperatury powyżej starej średniej wieloletniej. Tylko w czterech dniach przewaga tegoroczna jest mała bądź umiarkowana. Największy deficyt termiczny roku 2024 to -3,3°C (dnia 13), podczas gdy największa przewaga to… +11,3°C (dnia 30).

Wykres 2.

Dane: PIHM / IMGW / IMGW-PIB. Opracowanie VarsoviaKlimat.pl.

Na wykresie (3) widać dobowe temperatury minimalne. Ich przebieg w 2024 roku i stosunek do normy 1971-2000 jest zbliżony do parametru temperatur maksymalnych. W 2024 roku trzynaście nocy miało Tmin ≥ 15,0°C; średnia ich liczba dla przedstawionego 30-lecia to… 4. Jedna noc (27/28) miała charakter tzw. tropikalny (Tmin ≥ 20,0°C). Ktoś teraz powie, że „tylko” jedna? Otóż w omawianym okresie w czerwcu była 1 taka noc. To nie pomyłka; słownie jedna (20,0°C z 7/8 czerwca 1998) przez 30 lat!
Średnia temperatura minimalna tegorocznego czerwca to 14,3°C, podczas gdy dla ostatniego 30-lecia XX wieku tylko 11,3°C.

Wykres 3.

* Dane: PIHM / IMGW / IMGW-PIB. Opracowanie VarsoviaKlimat.pl.

Wykres (4) ukazuje różnice termiczne dobowe wynikające z wykresu poprzedniego (3). Obraz jest nader wymowny. Powiedzieć, że krótkotrwały chłód z drugiego tygodnia został z nawiązką zrekompensowany później, to mało powiedzieć.

Wykres 4.

* Dane: PIHM / IMGW / IMGW-PIB. Opracowanie VarsoviaKlimat.pl.

Tak wygląda termicznie czerwiec tegoroczny wobec normy z końca XX wieku. Warto przypomnieć, że rekordowo ciepły czerwiec z niedawnego roku 2019 miał średnią temperaturę 22,7°C (czyli aż o 2,8 stopni wyższą niż tegoroczny). Wartość tego wskaźnika dla najgorętszych czerwców XX stulecia (z lat 1910, 1964, 1979) to zaledwie 19,7°C.
Zmiany termiczne w czerwcu w ostatnich latach są bardzo poważne.

VarsoviaKlimat.pl