Przebieg temperatury września w okresie 1841-2024

Jak wskazuje linia trendu na poniższym wykresie (1), w ciągu ponad półtora stulecia średnia temperatura września wzrosła w Warszawie z ok. 13°C do ok. 14,4°C, mamy więc do czynienia ze zmianą o ok. 1,4 stopnia. Najcieplejszymi w tym okresie są wrześnie 2023 i 2024 (18,6°C), najchłodniejszym – 1912 (9,6°C).

Wykres 1.

Dane bazowe: OA / SMW / TNW / PIM / PIHM / IMGW / IMGW-PIB. Seria homogeniczna. Opracowanie VarsoviaKlimat.pl.

Jak widać, ostatnie dwa wrześnie należą do innej kategorii niż wszystkie wcześniejsze; są regularnie letnie nie tylko w znaczeniu astronomicznym. Ostatnim (jak dotąd) wrzesień z kategorii skrajnie zimnych przypada na rok 1996 (10,9°C). Najzimniejszy miesiąc XXI wieku wystąpił w roku 2001 (12,5°C), jednak warto zauważyć, że w roku 2022 był niemal równie chłodny (12,7°C).
Udział dni ciepło-gorąco-upalnych (Tmax ≥ 20,0°C), wzrosła średnio od prawie 10-ciu do ok. 12-stu (wykres 2), atoli wyraźny wzrost zaznacza się dopiero w ostatnich kilkunastu latach (liczba takich dni jest jednak istotnie zmienna). Rekord w tej kategorii przypada na wrzesień 2023, który ma aż 28 takich dni. Najmniej przypada na lata 1894, 1912, 1941, 1978, 1986, 1990, a mianowicie 1. Zgadza się: w tych latach we wrześniu bywał tylko jeden dzień ciepły.

Wykres 2.

Dane bazowe: OA / SMW / TNW / PIM / PIHM / IMGW / IMGW-PIB. Seria homogeniczna. Opracowanie VarsoviaKlimat.pl.

Jak widać na poniższym wykresie (3), średnie liczby ciepłych nocy wrześniowych (Tmin ≥ 10,0°C) od zakończenia Małej Epoki Lodowej (w połowie XIX wieku) aż do dekady 1991-2000 wahały się, jednak nie można mówić o tendencji wzrostowej za cały ten okres. A jednak – podobnie jak w przypadku wielu innych parametrów ciepłoty klimatycznej – sytuacja uległa zmianie w obecnym stuleciu. Od kilkunastu lat takie noce przeważają. A nocy zdecydowanie zimnych jest coraz mniej.

Wykres 3.

Dane bazowe: OA / SMW / TNW / PIM / PIHM / IMGW / IMGW-PIB. Seria homogeniczna. Opracowanie VarsoviaKlimat.pl.

W podsumowaniu można stwierdzić, że temperatura dwóch ostatnich wrześni – 2023 i 2024 – oznacza istną rewolucję termiczną dla tego miesiąca, który wkroczył na drogę do dołączenia do klimatycznego sezonu letniego. Czy ta zmiana będzie trwała, przyszłość pokaże.

VarsoviaKlimat.pl